planety ciekawostki
Zagwozdki

Planety: ciekawostki

Ziemia może wydać się dość duża, ale to tylko pozory. Niegdyś, przed rewolucją kopernikańską, człowiek był przeświadczony o jej centralnej roli i stałym położeniu względem całego Kosmosu. Tymczasem okazało się, że pełni raczej służebną rolę. Poza tym sam układ słoneczny jest fragmentem Drogi Mlecznej (nazywanej też Galaktyką), która z kolei stanowi jedną z wielu galaktyk. Wiedząc to, łatwiej nabrać dystansu. Nasza planeta nie jest nawet kroplą w morzu Wszechświata.

Planety na niebie

Stanowi maleńki element układu słonecznego – czyli planet zgrupowanych wokół gwiazdy znanej nam dobrze jako Słońce (od której zresztą bierze swą nazwę). Gdy studiujemy kopułę nieba, widzimy je gołym okiem, podobnie jak – w sprzyjających okolicznościach – inne ciała niebieskie. Aby zobaczyć więcej, używamy teleskopów. W ten swoisty sposób skracamy dystans do pozostałych planet. Robimy to też przez wynajdywanie dotyczących ich ciekawostek.

Planety widziane z Ziemi gołym okiem

Nim jednak udamy się do obserwatorium astronomicznego, spróbujmy dostrzec planety gołym okiem. Ewentualnie wspomóżmy się dobrą lortnetką, czyli dostosowaną do obserwowania nieba. Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że odległe ciała niebieskie ujrzymy stojąc na balkonie. Bez korzystania z zaawansowanych technologii dostrzeżemy wszystkie planety od Merkurego do Uranu. Czyli poza zasięgiem wzroku jest jedynie najdalej położony od słońca – zapewne największy samotnik – Neptun. Oczywiście trudno ujrzeć je wszystkie naraz. Najlepiej zacząć obserwację w lutym i liczyć na pogodne wieczory.

Jaka planeta ma najwięcej księżyców?

Księżyc odgrywa niebagatelną rolę w naszych życiu. Bez niego funkcjonowanie na Ziemi byłoby znacząco różne. Wpływa bowiem na grawitację oraz oświetlenie globu, czyli to, jak odbieramy nocną porę. Trudno sobie wyobrazić, jak by się żyło, gdyby nasza planeta miała więcej naturalnych satelitów – choćby tyle, co Saturn, dla którego do tej pory odkryto 62 księżyce. Choć to i tak nie jest rekord wśród planet układu słonecznego. Obecnie dzierży go Jowisz, zresztą największe ciało niebieskie krążące wokół Słońca. Jeśli chodzi o księżyce, ma ich, według obecnego stanu odkryć, 69. Z czego 16 pozostaje bez nazw. Wśród nazwanych najbardziej znane są cztery: Kallisto, Io, Ganimedes i Europa – wszystkie je spostrzegł w 1610 wielki astronom i astrolog Galileusz. Noszą imiona postaci znanych z mitologii greckiej (dwie nimfy, piękny młodzieniec i kreteńska królewna).

Kiedy zgaśnie Słońce?

Niegdyś w kultach solarnych oddawano cześć Słońcu, uznając je za boga, siewcę życia. Gdybyśmy dalej byli jego wyznawcami, musielibyśmy wprawdzie uznać go za boga długowiecznego, ale śmiertelnego. Kwestią czasu jest, kiedy wygaśnie. Na szczęście dla nas, oraz niezliczonej liczby następnych pokoleń, jest to czas bardzo odległy. Za mniej więcej 5 miliardów lat opuści ono ciąg główny (na którym obecnie znajduje się wraz z ciałami niebieskimi swego układu) i będzie przez kolejny miliard lat przechodzić przez stadium czerwonego karła, zwielokrotniając swe rozmiary. Wtedy pochłonie Merkurego, a następnie być może i Ziemię. Potem stanie się białym karłem (co ciekawe, im będzie cięższy, tym osiągnie mniejsze rozmiary!). Słońce nie straci wówczas swego blasku, choć zacznie już stygnąć, aż przestanie być dostrzegalne jako czarny karzeł. 

Wreszcie jaśniejące przez miliardy lat Słońce zupełnie wygaśnie, stając się częścią czarnej materii dryfującej w Kosmosie.