Są zagadnienia, które nie przestają nas frapować. Nie potrafimy ich w pełni zrozumieć, dlatego wciąż powracają. Jednym z takich tematów jest pytanie, czy ryba to mięso? Wydawałoby się, że tak, bo czemu by właściwie nie miałaby być? Nie jest to jednak takie proste, wiele bowiem zależy od tego, jakie obierzemy kryterium… A jakie mamy?

Czym jest mięso? I czy jest nim ryba?

Wydaje się, że natura mięsa nie powinna budzić większych wątpliwości. Jak je należałoby definiować? Warto skorzystać z etymologicznego znaczenia. “Mięso” wywodzi się od prasłowiańskiego “mensa”. Trudno powiedzieć, jakie desygnaty obejmowało owo słowo. Czy nasi praszczurowie nazywali nim także ryby? W każdym razie “mięso” wydaje się mieć bliski źródłosłów z “mięśniem”. Jednak w przypadku – wywodzi się go z łacińskiego “musculus”, co raczej nie wydaje się specjalnie precyzyjnym rozumowaniem, gdyż tutaj raczej widzielibyśmy synonimiczny “muskuł”.

Tak czy inaczej mięso to mięśnie obrastające szkielet kręgowców, rozszerza się ją nieraz także na inne fragmenty ciała stworzenia (na przykład jego organy). Wedle tej definicji ryba byłaby mięsem.

Ale w Polsce, i powszechnie na świecie zwykło się przyjmować inne kryterium. Zgodnie z nim mięsem byłyby tylko ciała ssaków lądowych oraz ptaków. Choć ptaki mają czasem inne określenie – w krajach anglojęzycznych objęte są słowem poultry, co należałoby przetłumaczyć jako “drób”.

Ryba w diecie poszczących

W tradycji chrześcijańskiej piątek jest dniem, w którym w sposób szczególny obchodzi się Mękę Pańską. W związku z tym rezygnuje się z niektórych przyjemności, głównie z jedzenia mięsa. Przy czym nie obejmuje to ryb, stąd też są zawsze dostępne w różnego rodzaju stołówkach i jadłodajniach. Skąd to się wzięło, że ryba nie została przez Kościół uznana jako stworzenie mięsne?

Należy sięgnąć do łaciny, z którą skojarzony został katolicyzm. W różnego rodzaju zapiskach na temat dietetycznych obostrzeń pojawia się termin carne. Otóż odnosi się on do zwierząt lądowych i powietrznych, czyli zarówno bydła hodowlanego jak i wszelkiego rodzaju ptaków. Ryba jako zwierzę wodne znalazło się poza kategorią.