Nazwisko Świnka może nie brzmi nazbyt dostojnie, nawet w zestawieniu z imieniem Jakub, niemniej człowiek znany jako Jakub Świnka zasługuje na to, by o nim pamiętać i przywoływać często o jego propolskiej działalności.

Przybliżmy więc nieco jego sylwetkę.

Skąd się wywodzi Jakub Świnka?

Należałoby, oczywiście, zacząć od początków ziemskiej drogi Jakuba Świnki, którego zwieńczeniem kariery było arcybiskupstwo gnieźnieńskie. Owszem, tak byłoby prawidłowo, niemniej o jego młodości niewiele wiemy. Właściwie trudno jednoznacznie powiedzieć nie tylko, gdzie się urodził, ale także skąd się wziął jego ród. Pojawiają się dość rozbieżne poglądy na tę sprawę. Według pierwszego, gniazdem rodowym Świnków były śląskie Świny; drugi zaś głosi, że wywodzą się oni raczej z Kujaw. Pojawia się również trzeci głos w sporze, niejako koncyliacyjny, zgodnie z nim familia Jakub Świnki miała swój początek na Śląsku, później zaś przeniosła się bardziej na północ, właśnie do Kujaw.

W każdym razie Jakub Świnka był z majętnej familii z aspiracjami, otrzymał bowiem rzetelne wykształcenie. W innym wypadku nie zostałby kantorem kapituły gnieźnieńskiej. Uważa się, że miał szeroką wiedzę z zakresu prawa.

Mniej więcej wtedy przyszły arcybiskup współpracował już blisko z Przemysłem II, księciem wielkopolskim. Wskutek jego starań przejął wakat po Januszu i po 12 latach od śmierci poprzednika zasiadł na arcybiskupim stolcu w Gnieźnie.

Dał się wówczas poznać jako gorący orędownik zjednoczenia polskiego Kościoła i państwa. Pzeciwstawiał się więc żywiołowi niemieckiemu, który coraz szerszą falą zalewał tereny rdzennie słowiańskie. Niemieckiego kapelana czeskiego króla, Wacława II, nazwał mało oględnie “psim łbem niemieckim”.

Dzięki staraniom arcybiskupa gnieźnieńskiego Przemysł II został królem Polski. Państwo, jakim władał było małe, niemniej stanowiło jak gdyby początek do dalszych starań o jednoczenie ziem, należących dawniej do Korony. Niestety niedługo po włożeniu korony na skronie księcia poznańskiego młody król został zgładzony przez brandenburskich skrytobójców.

Jakub Świnka w kolejnych latach sprzyjał Władysławowi Łokietkowi w jego dążeniach. Umarł jako człek sędziwy i schorowany, właściwie wyłączony już od dłuższego czasu z życia politycznego, nie doczekawszy jego koronacji.