Kruk należy do jednych z bardziej tajemniczych ptaków. Jeszcze niedawno należały do rzadkości, można więc ich było szukać ze świecą, zresztą trzeba było się zapuszczać głęboko w las lub gdzieś między górskie turnie. Aktualnie jak gdyby chętniej pojawiają się w pobliżu ludzkich siedzib. To świetna okazja, aby zaobserwować ptaki o tak rozbudowanym wymiarze symbolicznym.
Kruk w Księgach
Już w prastarych księgach odnajdujemy kruka, który poza tym, że oznacza określony gatunek zwierzęcia, to dodatkowo niesie ze sobą znaczenie symboliczne. Pojawia się zatem w pradawnym Eposie o Gilgameszu. Przylatuje wówczas, gdy kończy się Wielki Potop, aby zaświadczyć o tym wielkiej wagi wydarzeniu. W nieco młodszej księdze, mianowicie Biblii, również świat zalany jest wodami. I tutaj pojawia się kruk, lecz Nowe wypuszcza go przez okienko arki, by sprawdzić, czy wody czasem nie opadły. Ów ptak jednakże wracał. Pojawia się również w liście zwierząt nieczystych, tzn. tych, którymi pod żadnym pozorem nie można się posilać.
Kruk jest ptakiem profetycznym w wielu europejskich kulturach. W mitologii nordyckiej jest jednym z atrybutów boga Odyna. Wszystkie te ptaki sprzyjają mu, szepcąc do jego ucha niesłychane wieści. Wydaje się, że właśnie tym się inspirował twórca hitowej sagi Gra o Tron. Na jej kartach natykamy się na Trójokiego Kruka (nieraz nazywanego także Trójoką Wroną), oczywiście nieobce jest mu jasnowidzenie.
Dlaczego akurat w tym ptaku upatrywano takich zdolności? Zapewne już przed wiekami na podstawie obserwacji ustalono, że kruk jest bardzo inteligentnym zwierzęciem. Poza tym ze względu na tryb życia od zawsze owiany był tajemnicą.
Kruk w folklorze
W folklorze, w tym także polskim, kruk również jest istotą wieszczącą. Przy czym nie jest naszym sprzymierzeńcem, gdyż przepowiada choroby oraz śmierć. Zapewne wynika to z wyglądu oraz zachowania owego ptaka. Mamy wszakże do czynienia z dużym czarnym ptakiem (nawet jego dziób ma taki kolor), który pojawia się niewiadomo skąd, i wydaje donośne chrapliwe odgłosy. Poza tym pojawia się wszędzie tam, gdzie jest śmierć, głównym składnikiem jego diety jest wszakże padlina.
Kruk w literaturze
Nie może go również zabraknąć w literaturze pięknej. Można śmiało przyjąć, że w jej domenę wprowadził go uważany za jednego z prekursorów sci-fiction Edgar Allan Poe. W najpopularniejszym jego wierszu ptak ten przylatuje, by obwieścić mężczyźnie, by porzucił wszelkie nadziej. Kto umarł, ten nie powróci – i stąd też powtarza frazę “Nevermore” (“Nigdy już”!).
Kruk w dalekich kulturach
Co ciekawe, nieco inna rola przypadła krukowi w kulturze Dalekiego Wschodu, którą reprezentuje Japonia. W tym odległym kraju to biel symbolizuje żałobę, natomiast czerń symbolizuje coś przeciwnego. Kruk jest więc uosobieniem piękna oraz wszelkiej pomyślności.
Uważaj, by nie pomylić kruka z gawronem. Poczytaj: kruk a gawron.