Wróbel, nazywany często familiarnie wróbelkiem, należy do jednego z najbardziej znanych ptaków w Polsce i w wielu innych miejscach na Ziemi. Co ciekawe, przywędrował do nas stosunkowo niedawno z Bliskiego Wschodu, jego kolebką są krainy, które odwiedzał Jezus wraz z apostołami. Jako że jest z nami od stuleci, można by pomyśleć, że znamy go dobrze. Ale czy rzeczywiście tak jest? Okazuje się, że z naszą wiedzą na temat tego ptaka, choćby jego wyglądu, bywa różnie. Zwłaszcza mniej wprawni i doświadczeni obserwatorzy przyrody dość łatwo mylą go z innymi, mniej lub bardziej pospolitymi ptakami. Jakie gatunki są z wróblem najczęściej mylono?

Ptak podobny do wróbla, lecz mniejszy

Zacznijmy od stworzeń, które przypominają w pewnym aspekcie wróbla, lecz są od niego mniejsze. Spośród nich w pierwszej kolejności należy wymienić mazurka – właściwie wróbla mazurka (Passer montanus). Mówiąc czy pisząc o wróblu, mamy zwykle na myśli wróbla zwyczajnego (Passser domesticus), wciąż jeszcze obecnego w centrum miast, na ich peryferiach i na malowniczych wsiach. Są blisko ze sobą spokrewnione i wyglądają podobnie. Różnice jednak, przy bliższym kontakcie wydają się wyraźne. Najtrudniej chyba odróżnić je, kierując się wyłącznie słuchem, bo ich ćwierkot jest bliźniaczy. Mazurek natomiast jest trochę mniejszy od starszego krewniaka i nie wykazuje w przeciwieństwie do niego dymorfizmu płciowego. Zarówno samiec jak i samiczka mają kremowo-brązowe upierzenie, kasztanową “czapeczkę” na głowie i kropki na policzkach. Z kolei samiec wróbla domowego odznacza się szarym “nakryciem głowy” i czarnym “śliniaczkiem”, samiczka jest jasnobrązowa i raczej nie wyróżnia się charakterystycznymi cechami wyglądu. Gdyby się jej przyjrzeć, ma jasnobeżowe “brwi”.

Mniejszymi istotami do wróbla, które można by z nimi pomylić, są także zięby, także spotykane na osiedlach. Przy czym zwieść nas może jedynie samica tego gatunku, gdyż samiec ma kolorowe, wyróżniające się upierzenie. Na wiosnę zaś zaczyna pięknie śpiewać.

Ptak podobny do wróbla, lecz większy

Niektórzy mogą pomylić wróbla także z ptakami nieco od niego większymi. Jednym z nich jest płochacz pokrzywnica lub płochacz halny. Zwierzęta te w Polsce są dość rzadkie i skryte (choć na przykład w Szkocji pospolitsze od wróbli i niebojące się szczególnie ludzi), a drugi z nich, o czym mówi jego nazwa, w porze lęgów ogranicza się do terenów górskich i podgórskich. Oba mają grzbiety przystrojone w czarno-brązowe paski, jakimi odznacza się również poczciwy wróbel. Przy czym pierwszy z nich ma jakby szary kapturek, a drugi jasnoszarą głowę.

Zdecydowanie większym ptakiem od wróbla, niestroniącym od ludzkich siedzib, jest spokojny i zwykle cichy grubodziób. Lecz jest wyraźnie większy i dysponuje masywniejszym, choć podobie ukształtowanym, bo wyspecjalizowanym do jedzenia ziaren dziobem.

Ptak podobny do wróbla z żółtym brzuszkiem

Tym razem przejdźmy do ptaków, które nie są zbyt wielkie, pod pewnym względem przypominają wróbla, lecz wyróżnia je cecha wyglądu pod postacią żółtego brzuszka. Takim stworzeniem jest trznadel. Który zimą zasiedla stadnie pola. Samiec jest bardziej żółty, samiczka ma zaś skromniejsze żółte elementy upierzenia. choć wzory i barwy ich skrzydeł mogą przywołać skojarzenie z wróblem. To samo dotyczy niewielkiego kulczyka, który na wiosnę darzy nam urodziwymi serenadami.

Żółtych brzuszków możemy dopatrzyć się także u piecuszka i pierwiosnka, które niepozornym upierzeniem mogą przypominać wróbla.

Ptak podobny do wróbla z czerwonym brzuszkiem

Pozostajemy przy ptasich brzuchach. Lecz teraz interesuje nas te zabarwione na czerwono. Na wsiach i osiedlach żyją sobie makolągwy. Ich samce w porze godów olśniewają samice czerwonymi – jakby zakrwawionymi – piersiami. W szacie spoczynkowej – jako szaro-brązowe. istoty – przywodzą na myśl znajomą postać wróbelka.

Ptak podobny do wróbla z pomarańczowym ogonem

Nawet do końca listopada naszych uszu dobiega monotonny zaśpiew kopciuszka. Śpiewa, oczywiście, samczyk, który ma ciemną głowę i tułów, jego charakterystyczną cechą jest podrygujący pomarańczowy ogon. Bardzo przypomina pleszkę, tylko że ona akurat ma smoliście czarną facjatę, białe czoło i szaroniebieski kapturek. Szczególnie kopciuszka łatwo dojrzeć blisko osiedla czy na wsi, ale raczej nie pomylimy ich z wróblem. Inaczej to wygląda w przypadku samiczek. Obydwie połowice są do siebie bardzo podobne i mogą się pomylić z wybranką hożego wróbla (jedną z nich!). Ale i one mają pomarańczowe ogonki, którymi z pewnością nie dysponują wróble!