Mimo że Mazurek Dąbrowskiego jest polskim hymnem państwowym od prawie stu lat, to wciąż nie każdy rodak jest w stanie odpowiedzieć na pytanie, kto go napisał. Okazuje się, że pytanie to można rozumieć dwojako – i  w tym też świetle niepodobna udzielić jednoznacznej odpowiedzi, ale po kolei…

Kto napisał Mazurka Dąbrowskiego?

Na początku, zanim przejdziemy do spraw mniej i bardziej tajemniczych, rozprawmy się z pewnym mitem. Są mianowicie wśród nas tacy, którzy autorstwo najważniejszego polskiego mazurka przypisują Dąbrowskiemu. Czyżby to było prawdą, że ów wielce zasłużony żołnierz-dowódca, który wśród licznych zasług ma między innymi sformowanie Polskich Legionów we Włoszech, poza tym odznaczał się jeszcze zdolnościami pisarkimi? Być może tak, ale na pewno nie napisał tekstu polskiego hymnu. W błąd może wprowadzić tytuł, w końcu jest mowa o Mazurku Dąbrowskiego. Wynika to jednak z tego, że gdy powstawał ów tekst, generał Jan Henryk Dąbrowski był wtedy polskim mężem opatrznościowym, nie przypadkiem zatem śpiewamy w refrenie: “Marsz, marsz, Dąbrowski…”.

Jednakże słowa pieśni, która od 1927 roku jest oficjalnym hymnem państwowym RP, ułożył Józef Wybicki. Znamy go właśnie głównie z tego jednego powodu. Tymczasem ma on na koncie wiele innych dzieł, w końcu był pisarzem, między innymi utwory operowe. Poza tym był bliskim współpracownikiem mężnego Jana Henryka Dąbrowskiego, a także członkiem Konfederacji Barskiej czy swego czasu nawet szambelanem polskiego króla.

Podobno Wybicki chwycił za pióro w przystępie wzruszenia, gdy ujrzał las mundurów i orłów polskich żołnierzy. Jako patriota w najlepszym tego słowa znaczeniu pod wpływem dyktatu serca stworzył piękną pieśń, która wzrusza nas do dziś. A miało to miejsce w urokliwej włoskiej miejscowości Reggio nell’Emilia.

Kto skomponował muzykę do polskiego hymnu?

Pierwszą kwestię mamy już za sobą – nie ma bowiem żadnych wątpliwości, że autorem słów Mazurka był Józef Wybicki. Natomiast ktoś jeszcze musiał napisać muzykę do owego hymnu… I tutaj pojawiają się schody… Przez lata przypisywano tę zasługę rozmaitym kompozytorom, w tym dość popularnemu w tychże latach Michałowi Kleofasowi Ogińskiego… W każdym razie obecnie z powodu braku jednoznacznych dowodów, w rubrykę “autor muzyki” nie wpisuje się nikogo, a zamiast tego używa się najczęściej zwrotu “mazurek ludowy” lub też “autor nieznany/anonimowy”.