ciekawostki ze świata
Zagwozdki

Ciekawostki ze świata

Jaki jest najlepszy sposób na nudę? Trudno chyba znaleźć ten najskuteczniejszy, gdyż wiele zależy od upodobań każdego z nas. W każdym razie wiele osób uważa, że służy temu poznawanie ciekawostek ze świata. Są interesujące choćby dlatego, że charakteryzują się różnorodnością. Jedne dotyczą zwierząt, inne mają charakter naukowy, nie brakuje i tych dotyczących znanych ludzi czy miejsc, bywają i zabawne czy takie, które nazwalibyśmy dziwnymi. Wybraliśmy po trochu z każdej kategorii i stworzyliśmy okazały zbiór ciekawostek ze świata. Liczymy, że uprzyjemnią Wam czas i pozwolą dowiedzieć się o sprawach dotyczących Ziemi i jej mieszkańców.

Nie wybraliśmy tych ciekawostek jak leci, lecz następują po sobie w logicznym ciągu.

Binda. Z czym nam się kojarzy ta nazwa? Zapewne z niczym. Niegdyś była nią opaską, która panowie zakładali na noc na wąsy, by nadać im pożądany kształt. Korzystał z nich choćby taki wąsacz jak Napoleon III.

Kiedy wiele lat po śmierci Salvadora Dalego, ekshumowano ciało tego wybitnego malarza surrealisty, okazało się, że charakterystyczne podkręcone ku górze wąsy zachowały taką samą długość jak za życia hiszpańskiego ekscentryka.

Inny znany – choć demoniczny – wąsacz, Hitler, w opinii powszechnej był wegetarianinem. Owszem, skłaniał się podczas II wojny światowej ku diecie ograniczającej spożywanie mięsa. Niemniej nigdy tak do końca z niego nie zrezygnował. Wszakże ulubionym jego daniem były knedle lepione z wątróbek, czyli tradycyjne niemieckie danie Leberknödl.

Hitler według rozmaitych źródeł miał być miłośnikiem zwierząt. Największą sympatią u niego cieszyły się wilki (a także ich potomkowie: psy) oraz ptaki. Na 50 urodziny dyktator otrzymał od zaufanych ludzi Orle Gniazdo, bo tak się nazywała herbaciarnia położona wysoko w górach.

Mysikrólik, czyli najmniejszy europejski ptak (wspólnie ze zniczkiem) został niesprawiedliwie potraktowany przez Naturę. Średnio żyje zaledwie 8 miesięcy, czyli większość tych ptaków nie dożywa swoich pierwszych urodzin.

Sypialnię Napoleona, niewielkiego wzrostem stratega i francuskiego cesarza, przez kilka lat zdobił jeden z najsłynniejszych obrazów, czyli Mona Lisa stworzona przez człowieka renesansu Leonarda da Vinciego. 

Leonardo da Vinci to też nazwa włoskiego okrętu bojowego, który miał wesprzeć flotę w walce z Francuzami. 

Skóra samicy rekina jest grubsza niż samca. Czemu są one bardziej gruboskórne? Naukowcy są podzieleni, choć wielu za powód podaje fakt, że podczas godów samce mają dziwaczną skłonność do kąsania swych wybranek.

W 1702 roku angielska flota wojenna pojmała u wybrzeży Hiszpanii tamtejszych marynarzy. Ci zostali zwolnieni, gdy w zamian oddali Anglikom cenny towar w postaci… tabaki.

Jeśli wyciągniemy dłoń i wyprostujemy kciuk, wówczas u jego nasady formuje się naturalne wgłębienie. Francuscy naukowcy nazwali je tabakierką anatomiczną, a to z tego względu, że niegdyś w to miejsce wsypywano porcję tabaki, aby następnie przyjąć ją przez nos.

Jak kruki docierają do padliny? Można by pomyśleć, że znajdują ją kierując się zmysłem węchu i wychwytując odór rozkładu. Tymczasem wygląda to nieco inaczej. Stworzenia te, jak i większość innych ptaków, nie mają specjalnie wyczulonego węchu. Zamiast tego bazują na wzroku, skanują otoczenie w poszukiwaniu zmian w krajobrazie. Takie zmiany to również pojawiające się nagle zewłoki zwierząt.

Człowiek to rodzaj, który dziś zawiera tylko jeden gatunek: homo sapiens. Dawniej istniały równocześnie także inne gatunki człowieka, najbardziej znany jest człowiek neandertalski. 

Skąd neandertalczyk wziął swą nazwę? Od niemieckiej doliny, na której znajduje się stanowisko archeologiczne, w którym odkryto szczątki tego człowieka. Tak, człowieka, neandertalczyk reprezentował ten sam rodzaj, do którego i my należymy.

Z czego słynie jaskinia Stajnia położona w śląskim Mirowie? Otóż to w niej niegdyś żył neandertalczyk, o czym świadczą pozostawione elementy szkieletu i skrawki narzędzi. 

Największa jaskinia w Polsce mieści się w Tatrach. Nosi dumną nazwę Wielkiej Jaskini Śnieżna. Jest ona zarówno najdłuższa, jak i najgłębsza. Tak właściwie to pod tym określeniem kryje się kilka jaskiń. Niegdyś swe siedliska miały w nich prehistoryczne zwierzęta. Obecnie stanowią zimowisko i kryjówki dzienne dla wielu gatunków nietoperzy.

Najmniejszym nietoperzem na świecie, a zarazem jednym z mniejszych ssaków, jest świnionos malutki. Nazwę swą zawdzięcza narośli przypominającej świński ryjek. Zwierzę jest tajlandzkim endemitem, żyjącym wyłącznie w dorzeczu rzeki Kwai.

Rzeka Kwai (Khwae Noi) mylnie jest uważana za tą, nad którą rozgrywa się część akcji książki “Most nad rzeką Kwai” oraz jej hitowej ekranizacji. W rzeczywistości przedstawiona w dziełach historia odbywała się nieco innym miejscu, a ich bohaterką była rzeka Khwae Yai. Wspomniany most stanowił część Kolei Birmańskiej, nazywanej również mniej wdzięcznie – Koleją Śmierci.

Romantyczne początki kolei związane są z parowozami. Aktualnie jeździmy elektrycznymi pojazdami trakcyjnymi. Choć dla walorów turystycznych realizowane są połączenia przy pomocy parowozu z Wolsztyna do Leszna oraz do Poznania.

Z Wolsztynem związana jest biografia noblisty dra Roberta Kocha. W tym mieście pracował jako lekarz. Jego pamięci i dorobkowi poświęcone jest Muzeum dra Roberta Kocha, które znajduje się przy szpitalu powiatowym.

Odkrywca bakterii wywołujące groźne choroby zakaźne Robert Koch pracował w miejscach, w których Polacy stanowili istotną część ludności. Stąd też noblista ten znał język polski.

W języku polskim porozumiewa się około 50 milionów ludzi. Oczywiście większość z nich mieszka w Polsce, ale polskojęzyczną ludność znajdziemy także w innych krajach, także tak odległych kontynentach jak Australia czy Ameryka Południowa. 

Uważa się, że piłka nożna i skoki narciarskie nie są jedynymi polskimi sportami narodowymi. Za taki uznać by też można słowotwórstwa. Niech za przykład posłuży bezokolicznik “grać”. Wywiedziemy z niego takie formy słowne jak “przegrać”, “wygrać”, “ugrać”, “zagrać”, “zgrać” itd.

Pierwszym skoczkiem narciarskim, który pofrunął dalej niż sto metrów, był norwesko-amerykański sportowiec Olav Ulland. Niestety rekord z 1935 roku nie został uznany, bo atleta go podparł. Dokonał tego na skoczni Trampolino Gigante Corno d’Aola.

Po śmierci norweskiego króla Olafa II Haraldssona otwarto jego grób. Gdy ujrzano, że urosły mu włosy oraz paznokcie, uznano to za cud. Monarchę ogłoszono świętym. 

Gdy człowiek umiera, jego ciało wskutek utraty wody ulega skurczeniu. Z tego też powodu włosy i paznokcie zostają bardziej odsłonięte, wyglądają na dłuższe, przez co wydaje się, jakby wciąż rosły.

Paznockie mężczyzn rosną szybciej niż kobiet. Z czego to wynika? Naukowcy nie są zgodni. Być może wynika to z hormonów lub wykonywanej pracy.

Wielu z nas zapewne zauważyło, że paznokcie u jednej dłoni są dłuższe niż u drugiej. Zwykle dotyczy to tej, której częściej używamy. Jeżeli jesteśmy praworęczni, wówczas prawa dłoń ma okazalsze paznokcie. Wskutek ich używania prędzej się zużywają, więc też wskazane jest, by odrastały.

Leworęczni byli już praludzie. Badając rysunki naskalne kromaniończyków, dowiadujemy się, że u około 10% tych twórców lewa ręka była tą dominującą.

Kromaniończyk wyewoluował z gatunku neandertalskiego. Początkiem tego długotrwałego procesu był moment, gdy pewien neandertalczyk posiadł niezwykle wówczas przydatną umiejętność ćwiartowania mięsa oraz krojenia skóry. Nie musiał dźwigać – jak jego przodkowie – upolowanej zwierzyny do siedziby, gdyż brał jej co smakowitsze fragmenty. Nie musiał kształtować w sobie siły, zamiast tego rozwijał inne zdolności.

Nasi przodkowie, którzy żyli w pieczarach, cierpieli na wiele chorób spowodowanych wilgocią panującą w ich siedliskach. Wiemy to dzięki dociekaniom archeologów. 

Badacze wykonali tomografię komputerową ciał pompejańczyków, których zalał wulkan. Okazało się mieli oni nieskazitelne, iście hollywoodzkie uzębienie. Zawdzięczali to zapewne śródziemnomorskiej diecie, ale także fluorowi pochodzącemu z emisji wulkanów.

Jakie stworzenie ma najwięcej zębów? Ślimak! Co więcej, uzębienie jednego z nich – chodzi o skałoczepa z grupy ślimaków wodnych – uznawane są za najmocniejszy materiał pochodzenia biologicznego. Są potężniejsze niż tytan!

Największe zęby słoni nazywa się kłami. Tymczasem tak naprawdę są to ciosy.

Słonie mają aż sześć zestawów zębów. Kiedy jeden z nich się zużyje, wtedy jest wypierany przez kolejny.

Gdy słoń traci zęby, wówczas udaje się w ostatnią podróż. Umiera z głodu w zacisznym miejscu.

Wiele zwierząt, gdy umiera, wtedy szuka schronienia. Do głosu dochodzi w nich instynkt samozachowawczy. Istoty tracą siły, więc usiłują się ukryć przed potencjalnymi drapieżnikami. 

Drapieżnik szczytowy. Co oznacza taki termin? Otóż tak nazywamy drapieżcę, który w swym ekosystemie nie ma nad sobą żadnego innego mięsożercy. Pełni on bardzo istotną funkcję w zamieszkiwanym przez siebie środowisku.

Niewielkie owadożerne ptaki pożerają rocznie do 500-600 ton insektów. Ciekawe, gdzie podziałaby się taka ilość owadów, gdyby nie strzegące nas przed nimi ptaki?

Do największych insektów Ziemi zaliczamy szarańczaki z rodzaju Deinacrida. Przypominają potężne koniki polne. Ich muzyka zapewne zagłusza utwory grane przez rozbudowaną orkiestrę symfoniczną!

Jednym z wybitniejszych twórców symfonii w dziejach był Ludwig van Beethoven. Niemniej jego nazwisko mało się kojarzy ze sztuką wysoką. “Bee” to burak a “hoven” oznacza ogród. Beethoven więc to “buraczane poletko”.

W 1907 roku powstała VIII Symfonia Gustava Mahlera. Utwór powstała na jedną z bardziej rozbudowanych obsad w historii muzyki. Dzieło opowiada o miłości.

Nie tylko ludzie się zakochują. Dotyczy to również ptaków. Około 70% gatunków zawiera długoletnie związki miłosne. Nieraz trwają one aż do śmierci jednego z dwojga partnerów.

W 1987 roku została nagrana pieśń niewielkiego endemicznego ptaka. Nie byłoby w tym nic niezwykłego, gdyby nie fakt, że był to ostatni reprezentant tego gatunku. Na jego pieśń nie mogła już odpowiedzieć żadna samiczka…

W 2019 roku opublikowano badania, według których najgłośniejszy ptasi dźwięk wydaje dzwonnik biały. Dochodzi on do 125 dB. Poprzedni rekord dzierżył bławatowiec krzykliwy.

Bławatowiec krzykliwy pomimo swojego donośnego wrzasku pozostaje raczej skrytym stworzeniem, chroniącym się na przykład w listowiu.

Gra w chowanego jest jedną z tradycji oralnej, którą przekazują sobie od pokoleń dzieci. Również dorośli w niej uczestniczą. Z myślą o nich organizowane są nawet Mistrzostwa Świata w Chowanego. Zasady tego prestiżowego turnieju oparte są w dużej mierze na włoskiej wersji zabawy.

Najbardziej utytułowanym włoskim klubem piłkarskim jest Juventus Turyn. W rozgrywkach Serie A zwyciężył już 38-krotnie. Jeżeli jeszcze dwa razy sięgnie po ten tytuł, wtedy piłkarze tego klubu będą mieli prawo do czwartej gwiazdki na koszulce. Za każde dziesięć pucharów otrzymuje się jedną gwiazdkę. 

Z kolei piłkarze Genoi od lat nie mogą się doczekać dziesiątego tytułu mistrza kraju. Wciąż są więc od włos od pierwszej gwiazdki na koszulce piłkarskiej…

Najbardziej utytułowany klub w Genoi nosi oficjalną nazwę Il Genoa Cricket and Football Club, czyli “Genueński klub futbolowy i krykietowy”.

Genua swą nazwę zawdzięcza pewnej części ciała. Genu po łacinie to po prostu “kolano”. 

Niektórzy twierdzą, że kolana ptaków zginają się w przeciwną stronę niż nasze. Takie myślenie jest błędne. Część, którą bierze się wówczas za kolano, tak naprawdę stanowi stawy skokowe. Kolano zaś znajduje się wyżej i właściwie znajduje się pod piórami zwierzęta.

Pióra to nie tylko domena ptaków czy tych, którzy w nie obrastają. Także niektóre dinozaury w kredzie mogły się poszczycić upierzeniem 

Nazwa jednego okresu ery mezozoicznej kojarzy się z kredą piszącą. I nie jest to przypadek, gdyż właśnie jej zawdzięcza swą nazwę. Utwory tego okresu obfitują w nią. 

Niegdyś pisano gęsimi piórami, wcześniej należało je odpowiednio przyciąć. Najlepiej swą funkcję spełniały lotki większych ptaków.

Dziś, jeżeli chcemy coś napisać odręcznie, nieraz sięgamy po pióro. Lecz nie jest to pióro ptaka, ale przyrząd piśmienniczy ze stalówką. Nazwa jego nawiązuje do swoich poprzedników.

Już na pracach Leonarda da Vinci pochodzących z pierwszych lat XVI wieku widać przyrządy do pisania z zapasem atramentu. W każdym razie, jeżeli zastanawiasz się, kto po raz pierwszy wpadł na jakiś pomysł i stworzył szkic jego prototypu, prawdopodobnie był to właśnie ten renesansowy artysta i konstruktor.

Człowiekiem renesansu nazywamy kogoś, kto para się wieloma dziedzinami na wysokim poziomie. Kimś takim był bez wątpienia Leonardo da Vinci, choć i ludzie żyjący przed należeli do akich polihistorów. Dotyczy to na przykład Tomasza Akwinaty.

Za ostatniego człowieka renesansu uważał się megaloman Goering, czyli marszałek Luftwaffe i niemiecki zbrodniarz wojenny. Zasłynął jako zapalony myśliwy i wielki grabieżca sztuki.

Poza tym Hermann Goering był sybarytą i morfinistą. Gdy został uwięziony przez aliantów w związku z procesem norymberskim, wyszedł z nałogu i znacznie schudł.

Mianem sybaryty określa się człowieka rozmiłowanego w zbytku i rozkoszach cielesnych. Termin pochodzi od greckiego miasta Sybaris. Podobno jego mieszkańcy pełnymi garściami czerpali z uciech żywota.