Zdarzają się sytuacje, kiedy po latach dowiadujemy się, że tkwiliśmy w błędzie. Zdumiewa nas to, przecieramy oczy, zachodzimy w głowę. Ale rzeczywiście tak jest. Cóż, dobrze się dowiedzieć o czymś późno niż wcale. Wtedy na przykład możemy prawidłowo nazwać największego ptaka krajowego…

Wygląda jak orzeł, ale nim nie jest

Mowa tutaj o bieliku, niezwykle majestatycznym gatunku ptaka, którego spotykamy nieraz na naszym niebie lub podczas innej czynności, na przykład rozdziobywaniu padliny. Największa wrażenie sprawia na nas, gdy szybuje z dumnie rozpiętymi skrzydłami, wyglądając wówczas jak szeroka deska sunąca dumnie przez przestworza.

Właśnie wtedy najłatwiej nam go rozpoznać. Poza tym, gdy mamy dobrą lornetkę, możemy zaobserwować – przynajmniej u starszych osobników – jaśniejszą głowę i biały, krótki ogon. Poza tym ptaka tego charakteryzuje potężny, zakrzywiony dziób i mocarne szpony – skądinąd mocno kojarzone z orłami… No właśnie z orłami, ale czy bielik jest orłem? Wygląda jak orzeł i to taki typowy – jest wszak wielki i dumny (mimo że żywi się często padłymi zwierzętami)… Ale w ścisłym sensie, trzymając się taksonomii, właśnie że nie jest orłem, lecz jeżeli już – to orłanem. Orłem zaś może być w taksonomii ludowej, która nie jest tak drobiazgowa i kieruje się tzw. chłopskim rozumem.

Bielik zaliczany jest do rodziny jastrzębiowatych. Dzieli się ona na rodzaje Aquila oraz Haliaeetus,. Pierwsza ma być reprezentowane przez prawdziwe, “czyste” orły, na przykład przez orła przedniego. Natomiast w poczet drugiej mają wchodzić “podobne do orłów, lecz nie orły”. Dziwne, zważywszy, że niektóre “prawdziwe orły” w mniejszym stopniu wyglądają jak orły niż taki bielik….

Co ciekawe, w języku angielskim ptak ten znany jest bardziej oficjalnie jako white-tailed eagle, a mniej – sea eagle (wszakże nie pogardzi rybami, w wręcz za nimi przepada!), co również nie ułatwia sprawy… Poza tym szukaliśmy jakichś informacji, które dałyby nam jednoznaczne wyjaśnienie, że bielik nie jest orłem. Czytamy zwykle po prostu, że nie jest i tyle.

Jak się domyślamy wynika to z ewolucji zbieżnej, czyli że w toku mechanizmów przystosowawczych bielik upodobnił się do okazów z innego pnia ewolucyjnego (czyli orłów).

Jeśli chcesz zgłębić ptasie tajemnice, przeczytaj, który ptak ma największą rozpiętość skrzydeł.