Upadek Ikara to historia smutna, pouczająca i jednocześnie dobrze się nadająca, by ją przedstawić w sposób artystyczny. Wykorzystali ją starożytni greccy artyści, czy właściwie rzemieślnicy, którzy wizerunkiem upadającego młodzieńca ozdabiali amfory czy inne użyteczne przedmioty. Przez kolejne stulecia późniejsi europejscy artyści na swój sposób interpretowali (oczywiście nie bez wpływu panujących stylów i mód) ten atrakcyjny mit. Przedstawimy kilka z interpretacji.

Pejzaż z upadkiem Ikara

W średniowieczu greckie dziedzictwo, więc pogańskie, było traktowane z dużą podejrzliwością. Renesans zaś przyniósł dużą zmianę. Już nie tylko teologowie inspirowali się filozofią antyczną (jak to było w wiekach średnich), lecz również ludzie parający się sztuką. Poza tym w ich zasięgu znalazły się mitologia Greków.

Najbardziej znany – nie tylko renesansowym lecz ogólnie – obraz przedstawiający upadek nieostrożnego lotnika wyszedł z warsztatu malarskiego Pietera Bruegla Starszego. Wielu z nas zapoznało się z dziełem w szkole podczas zajęć z “czytania” (zatem rozumienia) obrazów. Poza tym również uznani ludzie pióra (jak choćby Stanisław Grochowiak) odnosili się do dzieła w swych tekstach. 

Gdyby nie tytuł pracy, na pierwszy rzut oka można by nie dostrzec dramatu Dedalowego syna. Widzimy oracza prowadzącego pług przez pole na wysokim brzegu morza. Nieco niżej stoi pasterz z psem, którzy czuwają nad stadem owiec. A tuż przy tafli morza dostrzegamy rybaka zarzucającego sieć. Spokojną atmosferę potęguje wschodzące słońce, które rozjaśnia krajobraz. Jego promienie padają na miasto portowe. Jednak przy szczegółowo i kunsztownie namalowanym statku widzimy nogi wystające ze wzburzonej wody. Tonie Ikar.

(Co ciekawe, w zakrzewieniu niektórzy dopatrują się kolejnej ofiary śmierci, widząc wystającą martwą głowę).

Lecz życie trwa dalej, co widać po pozostałych postaciach i słońcu, które jak co dzień wychodzi za horyzont, by swymi promieniami obdarzyć ziemię. Podobną prawdę oddają też inne, nieco późniejsze realizacje malarskie, choćby obraz, który stworzył Joos de Momper.

Upadek Ikara

W kolejnym stuleciu powstały obrazy, na których postać Ikara jest wyeksponowana. Także przez to, że przedstawiony zostaje moment, w którym młodzieniec traci kontrolę nad lotem, bezradnie trzepocząc rękami, a ojciec spogląda bezradnie z rozpaczą. Takie dzieła stworzyli Jacob Peter Gowy czy Rubens. 

Ikar Bucovaca

Dwa stulecia później ciekawie do tematu upadku Ikara podszedł włosko-chorwacki malarz Vlaho Bukovac. Ujął go na kilka sposobów. Na jednym obrazie Ikar roztrzaskuje się o skały; na kolejnym (w podobnej pozie) tonie w otchłani morza; to znów leży zabity, a nad ciałem lamentują kształtne półboginie.