Anna Jagiellonka to jedna z bardziej barwnych i zarazem ambitnych kobiet w dziejach Polski. Znajdujemy jej wizerunek w Poczcie królów i książąt Polski stworzonym przez Jana Matejkę. Widzimy surową i dumną twarz, choć raczej niepiękną. Była utalentowanym politykiem, podobnie zresztą jak jej mąż. Kto nim był? Tego dowiemy się z owego artykułu…
Niedoszły małżonek Jagiellonki
Anna Jagiellonka nie wypadła sroce spod ogona, była córką Zygmunta I Starego oraz Bony Sforzy, zatem i siostrą Zygmunta II Augusta. Dość znacznie różniła się od swego brata, którego orszak pogrzebowy zamykała w 1572 roku. Miał on w sobie włoski temperament i zapewne coś z wyglądu południowca. Z kolei Anna odziedziczyła urodę raczej po Jagiellonach, z kolei w spadku po matce wzięła ambicje i zmysł polityczny.
Zaplanowano jej małżeństwo z francuskim fircykiem Henrykiem Walezym, okrytym u nas niesławą. Francuzowi nie spieszyło się z poznaniem Anny. Zresztą w drodze do Polski nawiązał romans z napotkaną dziewką, którą potem – gdy już ponownie rozsiadł się w ojczyźnie – poślubił. Ostatecznie nigdy nie poznał swojej niedoszłej małżonki, z którą go zaocznie zaręczono. Gdy nadarzyła się sposobność, zwiał do Francji, by objąć koronę po zgonie dzierżącego ją dotychczas brata.
Małżonek Anny
Kiedy uciekł tchórzliwy i niesłowny Francuz, zresztą mierny władca, nastało bezkrólewie. Wreszcie zdecydowano, by ukoronować Annę Jagiellonkę. Ogłoszono ją królem w Warszawie w 1575 roku. I zaczęto, jak to miano w zwyczaju, szukać jej męża. Były różne propozycje, w końcu przychylono się do Stefana Batorego, władcy Siedmiogrodu. Który przejął po Jagiellonce koronę.
Był to człowiek w sile wieku, a jednocześnie młodszy od “wybranki” o dekadę. Podobno gościł w jej łoży zaledwie trzykrotnie, tuż po ślubie. Potem raczej unikał łożnicy surowej Anny.
Niemniej był dobrym królem, który dzielnie się sprawował na polach bitewnych. Wskutek wyprawy na Rosję odzyskał dla Polski (będącej w unii personalnej z Księstwem Siedmiogrodu) Inflanty oraz Połock.
Zmarł z powodu mocznicy, jak się oficjalnie głosi. Choć są i opinie, że został otruty.
