Ptaki mają cechy charakterystyczne, poprzez które je rozpoznajemy. Nieraz są one bardzo subtelne, wówczas ich zlokalizowanie udaje się tylko wytrawnym obserwatorom ptasiego życia i ptasich obyczajów. Za to zdecydowanie w oczy rzuca się wyraźnie zarysowany, długi dziób. W Polsce spotykamy przynajmniej kilkanaście gatunków, które mogą się nimi poszczycić. Skupimy się na tych, których dzioby są najdłuższe względem ciała.

Ptaki z długimi dziobami

Dziób pełni ważne funkcje w procesie zdobywania przez ptaka pożywienia. Po jego kształcie, jeżeli wiemy co nieco o ornitologii, możemy już coś powiedzieć o żywieniowych upodobaniach oraz strategii zdobywania pokarmu przez dany gatunek. Przykładowo wszystkie ziarnojady mają stosunkowo krótkie, mocne i masywne dzioby.

Zobaczmy, jakie ptaki mają długie dzioby i dlaczego w taki sposób zostały w toku ewolucji ukształtowane. (W zestawieniu pomijamy bociana, którego każde dziecko potrafi rozpoznać).

Dudek

Z długiego dzioba słynie na pewno dudek. To już, niestety, dość rzadko widywany na naszych ziemiach – szczególnie ich północno-zachodnich rubieżach – ptak. Jest charakterystycznie ubarwiony, bo w upierzeniu dominują biel, czerń i przytłumiony pomarańczowy. Na głowie nosi czubek, który w chwili ekscytacji rozcapierza.

Dziób pozwala mu eksplorować warstwy ziemi w poszukiwaniu pożywnych kąsków. Co niezwykłe, mocarne mięśnie głowy umożliwiają mu rozwieranie go pod ziemią!

Zimorodek

Obok niezwykle rzadkiej żołny oraz praktycznie wymarłej kraski najpiękniej ubarwionym ptakiem naszej awifauny jest zimorodek. Można go spotkać, jak czatuje przy akwenie na ofiarę. Jest dobrym nurkiem. Długi, przypominający ostrze sztyletu dziób pozwala mu nurkować niemal bezgłośnie, nie powodując rozprysku wody. Ponadto ukształtowanie dzioba sprawia, że ptak łatwiej nurkuje, stanowi on też swego rodzaju obciążnik.

Bekasowate

Z powodu długich dziobów głośno jest o bekasowatych. Względem ciała najdłuższy ma kszyk. Pozwala on mu przenikać nim w głąb szlamu celem znalezienia pokarmu. Również dlatego długim dziobem przez Matkę Naturę został obdarzony kulik wielki, przy czym jego dziób jest wyraźnie zakrzywiony ku dołowi.

Dzięcioły

Również i dzięcioły mają niekrótkie dzioby. Największy reprezentant tej rodziny, dzięcioł czarny, przebija się swym długim i masywnym dziobem przez twarde drzewo. Wykłuwa nim dziuple, które stanowią siedzibę dla niego lub mniejszych stworzeń (nie tylko zresztą ptaków). Natomiast proporcjonalnie najdłuższy dziób mają bardzo do siebie podobne dzięcioł zielony i dzięcioł zielonosiwy. Bardzo rzadko łupią w drzewa. Głównym składnikiem ich pożywienia są mrówki oraz ich larwy. Długi dziób to jedno, drugie zaś – język, który jest wielokrotnie od niego dłuższy. Żeby się zmieścić w czaszce, zwija się w rulon (jak popularne niegdyś gumy do żucia).