Umiejętność opisania obrazu przydaje się z pewnością podczas różnego rodzaju sprawdzianów, włącznie z tak ważnym jak egzamin maturalny. Niemniej zdolność ta wskazana jest także w życiu. Choćby po to, by lepiej zrozumieć dzieło sztuki, przeniknąć je, czerpać większą satysfakcję z recepcji prac malarskich czy też wreszcie, żeby opisać je komuś bliskiemu.

Jak napisać interpretację obrazu?

Zinterpretowanie obrazu może się wydać trudne. Niektórzy pewnie myślą, że aby to zrobić w sposób zadowalający należy skończyć historię sztuki. Tymczasem okazuje się, że nie jest to wcale takie trudne. Trzeba przy tym pamiętać, że dzieło malarskie jest tworem złożonym i opisując je trzeba zwrócić uwagę na najważniejsze płaszczyzny, z których się składa. O czym jeszcze warto pamiętać? O tym, żeby często oglądać obrazy – w muzeach czy w internecie – a następnie je studiować. Z czasem wprawa wejdzie w krew.

Postaramy się to ułatwić, wskazując na istotne aspekty obrazu.

Kolor

Jednym z czynników współtworzących dzieło malarskie jest kolor. Niektórzy malarze – na przykład fowiści – przykładali doń szczególną wagę, inni skupiali się na innych aspektach. Opisując kolorystykę obrazu zwracamy uwagę, czy jest naturalna (malarstwo akademickie) czy sztuczna (malarstwo awangardowe); poza tym rozróżniamy barwy ciepłe i zimne, a zestawienie ich może być harmonijne bądź kontrastowe. Barwy mogą być również żywe, pastelowe, matowe, ziemiste, itd…

Uwzględniamy również tony, które są na przykład ciemne czy jasne. Piszemy choćby o obrazie utrzymanym w ciemnej, a nawet mrocznej tonacji.

Kompozycja

Również kompozycja konstytuuje obraz. Przechodząc do niej posługujemy się takimi pojęciami, jak rozmieszczenie wertykalne, horyzontalne, diagonalne (skośne), mówimy też o kompozycji centralnej, chaotycznej czy – odwrotnie – uporządkowanej. Zauważamy również puste przestrzenie.

Jeżeli to obraz figuralny (przedstawiający ludzi, ew. inne zwierzęta), zwracamy uwagę jak są pogrupowane przedstawione stworzenia. W przypadku martwej natury stwierdzamy relację między przedmiotami.

Kształt

Formę pracy malarskiej w dużej mierze organizują także kształty. Tutaj uwzględniamy rozmaite figury geometryczne, które mogą być ostre, zaokrąglone czy nawet rozmyte lub nachodzące na siebie.

Światło

Kolejny aspekt to światło. Oceniamy, skąd się bierze jego źródło, a także jaki ma charakter – czy jest słabe, rozproszone, skoncentrowane. Istotne jest także to, co lub kto na obrazie znajduje się w jego kręgu. Światło oprócz tego, że kształtuje formę – buduje również treść, mając na przykład sens metaforyczny.

Klimat

Na klimat pracy malarskiej składają się inne czynniki, stanowi on więc ich wypadkową. Nawet obrazy abstrakcyjne mogą być utrzymane w mrocznym czy pogodnym klimacie. Często tematyka dzieła determinuje klimat – choćby wówczas, kiedy jest to obraz batalistyczny.

Przedmiot i symbol

Last but not least – przedmiot i symbol. Czyli – co obraz przedstawia. Piękną kobietę a może rycerza na koniu? Poza tym często nie reprezentują wyłącznie siebie, lecz odwołują się (nieraz ironicznie) do mitów, wydarzeń historycznych, ludzkich relacji – mają zatem wymiar symboliczny. Dociec ich znaczenie – to jest jedno z głównych zadań podczas interpretacji obrazu.

Na koniec zauważmy jeszcze, że niema jednego słusznego sposobu na opisanie dzieła malarskiego – i często wynika to z zamysłu samego artysty.